De Europese verordening rond verpakkingen en verpakkingsafval (PPWR), die vanaf 2026 in werking treedt, legt de lat aanzienlijk hoger op het vlak van duurzaamheid, circulariteit en transparantie. Hoewel de wetgeving nog in voorbereiding is, positioneert België zich vandaag al als koploper in Europa. Dat blijkt uit het jaarverslag 2024 van Valipac, de organisatie die in België instaat voor de uitgebreide producentenverantwoorde-lijkheid voor bedrijfsmatige verpakkingen.
Recyclageresultaten die de norm overstijgen
In 2024 werd in België meer dan 709.000 ton bedrijfsmatig verpakkingsafval gerecycleerd. De recyclagecijfers liggen opmerkelijk hoog: met 98,3% voor metaal, 84,3% voor hout, 68,7% voor plastic en zelfs 108% voor papier/karton wordt ruimschoots voldaan aan de Europese doelstellingen. Die 108% voor papier/karton duidt op een hoger inzamelvolume dan officieel gerapporteerd wordt door bedrijven, wat erop wijst dat een niet-verwaarloosbaar deel van de ondernemingen nog niet in regel is met hun wettelijke verplichtingen.
Verstrenging van de regels vereist brede betrokkenheid
De nakende verordening (PPWR) stelt strikte eisen aan de recycleerbaarheid van verpakkingen, het aandeel gerecycleerd materiaal, en de inzet op hergebruik. Zo zal tegen 2030 minstens 35% van de bedrijfsmatige plastic verpakkingen moeten bestaan uit gecertificeerd post-consumer recyclaat. De invoering van deze normen betekent een fundamentele hervorming van de verpakkingsketen en vereist inspanningen van álle betrokken bedrijven.
Valipac benadrukt dat bedrijven die nog niet in regel zijn, dringend actie moeten ondernemen. ‘De Europese eisen zullen verder toenemen: meer transparantie, meer circulariteit, meer controle. Het is essentieel dat alle bedrijven deze beweging volgen’, aldus Francis Huysman, Managing Director bij het bedrijf.
Concrete ondersteuning vanuit Valipac
Om de transitie te faciliteren, versterkt Valipac zijn ondersteuningsmechanismen. Zo wordt de bonus voor het gebruik van gerecycleerd plastic vanaf 2025 verdubbeld tot 100 euro per ton. Daarnaast stelt de organisatie via het platform myRecycledContent.be een netwerk van meer dan 50 gecertificeerde verpakkingsleveranciers ter beschikking, waarmee bedrijven eenvoudiger kunnen voldoen aan de strengere eisen.
Ook op het vlak van hergebruik scoort België opvallend goed: 83% van de bedrijfsmatige verpakkingen is herbruikbaar, oplopend tot 92% wanneer kartonnen verpakkingen buiten beschouwing worden gelaten. Deze cijfers onderstrepen de maturiteit van de Belgische markt, maar tonen tegelijk het belang aan van structurele betrokkenheid vanuit de volledige sector.
‘België neemt een leiderspositie in Europa in wat betreft de recyclage van bedrijfsmatige verpakkingen. Maar de Europese eisen zullen verder toenemen: meer transparantie, meer circulariteit, meer controle. Het is essentieel dat alle bedrijven deze beweging volgen. Valipac staat klaar om hen te begeleiden naar de volgende stap in de circulaire economie.’
Transparantie en exportcontrole: België anticipeert
Naast de verordening rond verpakkingen introduceert Europa vanaf 2027 ook nieuwe regels voor afvalexport buiten de EU. De zogenaamde Waste Shipment Regulation verplicht bedrijven tot het uitvoeren van audits bij recyclage-installaties in derde landen. Ook hier loopt België voorop: sinds 2022 heeft Valipac reeds 122 recyclagebedrijven buiten de EU geauditeerd, goed voor 96% van de volumes naar Azië en 82% naar het Midden-Oosten. Niet-conforme installaties worden uitgesloten, en de respectieve hoeveelheden worden niet langer meegerekend in de officiële recyclagecijfers.
Vooruitblik: van vrijwilligheid naar verplichting
De Belgische verpakkingssector beschikt vandaag over een stevige uitgangspositie, maar vrijblijvendheid maakt stilaan plaats voor regelgeving. Wie nog niet in regel is met de huidige verplichtingen of onvoldoende voorbereid is op de nieuwe verordening, riskeert straks in de problemen te komen. De komende maanden zijn daarom cruciaal voor bedrijven die hun verpakkingsstromen willen verduurzamen én compliant willen blijven.
Valipac roept de sector op om niet langer te wachten. De ondersteuningsinstrumenten zijn er, de regelgeving is duidelijk en de tijd dringt. Het is vijf voor twaalf.
