In het rapport Verbeteropties voor de recycling van kunststofverpakkingen van de WUR concluderen de onderzoekers dat een aantal beleidsopties weinig effect hebben op de keten en dat een aantal juist een relatief groot effect hebben op de keten.
Verder meldt het rapport dat met geen enkele technische maatregel de hergebruiksketen volledig circulair kan worden gemaakt.
De WUR deed het onderzoek in opdracht van TI Food and Nutrition en KIDV. Tweeëntwintig verschillende industriële beleidsopties zijn beoordeeld op hun effecten op de recyclingketen van de huishoudelijke kunststofverpakkingen. Als basis diende een technisch model van deze hergebruiksketen van 2014, waarin de relatie wordt gelegd tussen het ontwerp van de verpakkingen, de inzamelwijze, de sorteerwijze, de recyclingwijze en de hoeveelheden geproduceerd gewassen maalgoed, alsmede de polymere samenstelling daarvan.
Vier belangrijkste opties
De belangrijkste beleidsopties, met dus het grootste positieve effect op de ketenprestaties, zijn per soort belanghebbenden:
1. Verpakkende industrie. Het industrie-breed invoeren van design-for-recycling maatregelen leidt vooral tot een zuiverder recyclaat en ook iets meer recyclaat.
2. Gemeenten & Inzameldiensten. Het verdergaand invoeren van gecombineerde co-inzamelsystemen als PD en PMD en het gelijktijdig vergroten van de nascheiding-capaciteit leidt tot fors meer recyclaat. Hierbij moet dan wel de insleep van ongewenste materialen zoveel mogelijk worden beperkt.
3. Sorteerbedrijven. Een aangepaste sorteerwijze waarbij gestuurd wordt op maximale hoeveelheden van hoogwaardige sorteerproducten leidt tot meer recyclaat van een hogere zuiverheid.
4. Recyclingbedrijven. De verdere ontwikkeling van de meer circulaire toepassingen van gerecycleerd PE voor non-food flacons en folieverpakkingen zal nog dit jaar leiden tot een toename in circulair toepasbaar recyclaat. Voor meer circulair hergebruik zullen er nieuwe recyclingprocessen en mogelijk chemische recyclingprocessen moeten worden ontwikkeld voor de 2 sorteerproducten met veel meerlaagse verpakkingsmaterialen (PET-schalen en MIX).
Deze technische verbeteropties zullen alleen kunnen floreren als de beloning voor de betrokken bedrijven in de recyclingketen hierop worden afgestemd. Een terugblik op het recente verleden leert immers dat de verkeerde beloningen leiden tot meer onzuiver recyclaat. Om de recyclingketen van huishoudelijke kunststofverpakkingen in de komende jaren meer circulair te maken zal de focus eerst moeten liggen op het verbeteren van de kwaliteit van de recyclingproducten en in tweede instantie op het vergroten van de totale hoeveelheid recyclingproduct.
Kwantiteit en kwaliteit
In de afgelopen jaren (2014-2016) heeft de keten zich ontwikkeld in kwantitatieve zin; er is meer ingezameld en er is meer recyclaat geproduceerd. De kwaliteit van die recyclaten is nagenoeg onveranderd gebleven. Tegelijkertijd is een groter wordende groep verpakkende bedrijven op zoek naar zuiver en betaalbaar recyclaat. Daarmee bevindt het hergebruikssysteem zich in de situatie dat er steeds meer materiaal wordt ingezameld, tegen steeds hogere kosten voor het verpakkende bedrijfsleven, en dat tegelijkertijd de productie van voldoende zuiver recyclaat dat geschikt is voor verpakkingstoepassingen nauwelijks toeneemt.
Dit rapport laat zien dat er geen enkele eenvoudige technische maatregel bestaat, die deze situatie kan doorbreken. De ontwikkeling van een meer circulair hergebruikssysteem vereist meer maatregelen die gelijktijdig in onderlinge afstemming door alle belanghebbenden worden genomen. Hiervoor is een gedeeld toekomstbeeld bevorderlijk.
